Theo báo cáo mới nhất từ Bộ Xây dựng, cả nước đang đối mặt với gần 400 căn hộ chung cư cũ đang trong quá trình cải tạo, xây dựng lại. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 11% số lượng này đã hoàn thành. Thành phố Hà Nội đang chứng kiến một bước tiến quan trọng trong việc đẩy nhanh tiến độ cải tạo nhờ vào các biện pháp mới.

Dự Án Cải Tạo Chung Cư Cũ Quận Ba Đình, Hà Nội

Chi tiết quy hoạch cụm chung cư

Để đẩy nhanh tiến độ cải tạo, xây dựng lại cụm nhà chung cư cũ, UBND quận Ba Đình (Hà Nội) mới đây đã triển khai lấy ý kiến cộng đồng dân cư về phương án quy hoạch chi tiết theo quy trình rút gọn cải tạo, xây dựng lại cụm nhà chung cư Thành Công, gồm 5 tòa nhà: G6A, G6B, G22, G23, G24 với 218 hộ dân. Trên cơ sở lấy ý kiến góp ý của người dân, quận sẽ trình lên cấp có thẩm quyền nghiên cứu phê duyệt, đảm bảo tính đồng bộ cho cả khu vực và có quỹ đất xây nhà tái định cư tại chỗ. Trong số 5 tòa nhà thuộc diện cải tạo, xây dựng lại trên, toà G6A là tòa nhà chung cư cũ được đánh giá nguy hiểm cấp độ D.

Dự kiến, 218 hộ dân với 771 nhân khẩu ở khu nhà tập thể Thành Công sẽ được tái định cư tại chỗ ở vị trí nhà G6A, G6B hiện nay với hệ số đền bù K=2 (nhà có diện tích 40m2 sẽ được tái định cư căn hộ rộng khoảng 80m2).

Ông Tạ Nam Chiến – Chủ tịch UBND quận Ba Đình (Hà Nội) cho biết, theo Nghị định 69/2021 của Chính phủ, hệ số đền bù (số K) đang quy định 1-2 lần và người dân được thỏa thuận với chủ đầu tư trong khoảng quy định này. Khi triển khai, UBND phường sẽ thành lập Ban giám sát cộng đồng, có sự tham gia của cư dân đủ kinh nghiệm, kiến thức để giám sát việc thi công của chủ đầu tư. Nhiều người dân sinh sống tại các chung cư cũ trên bày tỏ sự đồng tình với chủ trương của thành phố về cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, song vẫn băn khoăn về phương án xây dựng nhà tái định cư cho các hộ dân, đặc biệt là chất lượng nhà tái định cư.

Tiến Độ và Hệ Số Đền Bù

Dự kiến, dự án sẽ tái định cư cho 218 hộ dân tại vị trí của nhà G6A và G6B hiện nay với hệ số đền bù K=2, tức là mỗi căn hộ sẽ nhận được một căn hộ mới rộng gấp đôi diện tích hiện tại. Điều này không chỉ đảm bảo cho người dân có một không gian sống khang trang hơn mà còn thể hiện sự công bằng trong quá trình cải tạo.

Việc lấy ý kiến và sự đồng thuận từ người dân là một bước quan trọng để đảm bảo tính khả thi của dự án. Nhiều người dân và chuyên gia đồng tình với chủ trương cải tạo, nhưng vẫn bày tỏ sự băn khoăn về chất lượng nhà tái định cư và các chính sách đền bù. Đây là một trong những thách thức cần được giải quyết để đảm bảo sự thành công của dự án.

Bộ Xây dựng đang đề xuất một số điều khoản mới trong Dự thảo Nghị định về Cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, bao gồm miễn giảm tiền sử dụng đất và tiền thuê đất cho chủ đầu tư trong một số trường hợp nhất định, như diện tích đất xây dựng nhà chung cư hiện hữu. Điều này nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho các dự án cải tạo và xây dựng lại, từ đó khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào các dự án này với mục tiêu cung cấp nhà ở chất lượng cao cho người dân.

Ngoài ra, Dự thảo Nghị định cũng đề cập đến việc chủ đầu tư được kinh doanh phần diện tích nhà ở còn lại sau khi đã thực hiện bố trí tái định cư, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc bù đắp chi phí đầu tư và tăng cường hiệu quả kinh tế của dự án. Điều này vừa đảm bảo quyền lợi cho người dân, vừa tạo điều kiện để các dự án có thể triển khai một cách hiệu quả và bền vững.

Quy Trình Giám Sát và Đảm Bảo Chất Lượng

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Mạc Đình Minh cho biết: Từ đầu năm 2023, Sở đã xây dựng phương pháp xác định hệ số K; đồng thời làm việc với tất cả các quận, huyện, thị xã có nhà chung cư cũ để hướng dẫn. Tuy nhiên, theo ông Minh, quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn vì mỗi nhà chung cư cũ có một vị trí khác nhau, quy hoạch và mật độ dân số cũng khác nhau. Hiện Ban Chỉ đạo cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ trên địa bàn thành phố thống nhất việc ủy quyền, phân cấp cho quận, huyện có chung cư cũ xác định hệ số K theo hướng dẫn của Sở Xây dựng. UBND các quận, huyện cũng là đơn vị nắm được chính xác vị trí dự án, quy mô dân số và toàn bộ quy hoạch chung cư cũ tại địa bàn. Như vậy, tính hệ số K sát nhất, bảo đảm tiêu chí hiệu quả cho chủ đầu tư, quyền lợi cho người dân.

UBND quận Ba Đình cũng đã lên kế hoạch thành lập Ban giám sát cộng đồng với sự tham gia của cư dân có kinh nghiệm và kiến thức, nhằm giám sát chặt chẽ việc thi công của chủ đầu tư. Điều này không chỉ tăng cường sự minh bạch trong quá trình thi công mà còn giúp đảm bảo chất lượng của nhà tái định cư, làm giảm thiểu lo ngại của người dân về chất lượng nhà ở mới.

Cải tạo và xây dựng lại các chung cư cũ là một nhiệm vụ phức tạp và đầy thách thức, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, các nhà đầu tư, và cộng đồng dân cư. Với sự đổi mới trong chính sách và quy định, cùng với cam kết mạnh mẽ từ phía chính quyền địa phương và sự tham gia tích cực của người dân, việc cải tạo chung cư cũ tại Việt Nam có thể tiến triển một cách nhanh chóng và hiệu quả, hướng tới mục tiêu xây dựng một không gian đô thị khang trang, an toàn và thân thiện với môi trường. Bài viết này không chỉ cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình cải tạo chung cư cũ tại Việt Nam mà còn nhấn mạnh vai trò quan trọng của sự tham gia từ cộng đồng và các chính sách hỗ trợ từ phía chính phủ. Đây là bước đi quan trọng trong việc đảm bảo một tương lai bền vững cho các khu đô thị, nâng cao chất lượng sống và an toàn cho người dân.